Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ocak ayı tüketici enflasyonu rakamlarını açıkladı. Buna göre ocakta yıllık enflasyonda 14 ayın, aylık enflasyonda beş ayın zirvesi görüldü. Gıda enflasyonu yüzde 69,71 olarak hesaplandı.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), enflasyon verilerinin ardından yaptığı açıklamada, “TÜİK, Aralık 2023 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 69,71 olarak açıkladı. Ancak bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan oldukça uzak bir oran” ifadelerine yer vererek en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonunun yüzde 109,5 olduğunu açıkladı.
YOKSULUN GIDA ENFLASYONU
Açıklamada ayrıca TÜİK’in Haziran 2022’de madde sepeti fiyat listesini açıklamaktan vazgeçmesi üzerine DİSK’in TÜİK’e karşı açtığı davaya rağmen madde sepeti verilerinin hâlâ yayımlanmadığına da değinildi.
“Resmi ortalama enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir” denilen açıklamada DİSK-AR’ın araştırmasına ait verilere yer verildi.
DİSK-AR verilerine göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 69,7 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 85,6 oldu.
Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 79,5 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 91,1 ve en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 109,5 olarak gerçekleşti.
“Yüksek gelir gruplarının daha düşük enflasyon hissettiği görülüyor” ifadelerine yer verilen araştırma raporunda dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 66,7 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 50,8 olduğu kaydedildi.
Raporda “Böylece en yoksul gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 110 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 51 oranında kaldı. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına, farklı toplumsal kesim ve sınıflara göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor” denildi.
ENFLASYONDA DEV ARTIŞ
2005 ve 2024 verilerinin karşılaştırıldığı açıklamada son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki farkın açılmaya başladığı belirtilerek şunlar kaydedildi:
* 2005 yılında 114,49 olan TÜFE endeksi, Ocak 2024’te 1.984,02’ye yükseldi.
* 2005’te 111,95 olan gıda fiyatları endeksi ise 2024’te 2.814,14’e yükseldi.
* Böylece TÜFE 2005’ten bu yanda 17 kat; gıda fiyatları ise 2005’ten bu yana 25 kat arttı.
* 2005’te yüzde 9,24 olan yıllık enflasyon oranı 2024’te yüzde 64,86 oldu.
* 2005’te yüzde 6,79 olan yıllık gıda enflasyonu ise 2023’te yüzde 69,71’e yükseldi.
* Öte yandan son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark açılmaya başladı. Aralık 2005’te TÜFE’yle aynı seyreden gıda fiyatları endeksi Ocak 2024’te TÜFE’nin 830 puan (yüzde 41,8) üstüne çıktı.